Suckhoedoisong.vn - Viêm tuyến vú có thể xuất hiện đột ngột, thuộc chứng “nhũ ung” trong y học cổ truyền.

Nguyên nhân do can khí uất, hoặc do ăn uống ảnh hưởng đến chức năng vận hóa của tỳ vị, vị nhiệt ủng trệ, nhiệt tích mà gây bệnh.

Bài thuốc “Quất diệp thang”:  qua lâu 30g, thanh bì 9g, sài hồ 9g, một dược 9g, hạ khô thảo 18g, mộc thông 9g, giáp châu (vỏ hến) (sao) 6g, ty qua lạc 9g, bồ công anh 30g, nhũ hương 9g, lộc giác sương 24g, hương phụ (chế) 9g, xuyên bối mẫu 12g, gia giảm: nếu có biểu tà gia kinh giới 12g, phòng phong 9g để giải biểu. Nếu bệnh nhân táo bón gia hỏa ma nhân (hạt đay) 12g, phong mật (xác tổ ong) 12g để thông lợi. Nếu sốt cao gia kim ngân hoa 16g, liên kiều 12g để thanh nhiệt giải độc. Nếu có khối cứng rắn gia xuyên luyện tử 12g, tăng liều mộc thông, thanh bì để nhuyễn kiên. Nếu có huyết kết gia xuyên quy 12g, xuyên khung 8g để hành huyết tán ứ. Nếu tắc tia sữa gia vương bất lưu hành (quả cổ trâu phơi khô) 16g, để thông kinh hoạt lạc. Nếu có nung mủ nhưng chưa vỡ gia tạo giác thích (gai bồ kết) 16g để thu liễm mủ. Nếu có khí trệ gia phòng phong 12g,  trần bì 12g, bạch chỉ 8g để lợi khí thông kinh lạc. Ngày 1 thang sắc uống 3 lần, uống trước khi ăn khi thuốc còn ấm.

Vị thuốc qua lâu nhân trong bài thuốc trị viêm tuyến vú.

Công dụng: Thanh nhiệt lý khí tiêu sưng giảm đau. Dùng trong trường hợp bầu vú sưng đỏ đau, da nóng rát, khát nước, ngực sườn trướng đầy.

Bài thuốc “Qua lâu thông lạc thang”: qua lâu 30g, bồ công anh 30g, một dược 10g, lộc giác sương 10g, sài hồ 10g, hương phụ (chế) 12g, xuyên bối mẫu 12g, ty qua lạc 8g, thanh bì 10g, mộc hương 8g, hạ khô thảo 18g, nhũ hương 8g, mộc thông 10g, giáp châu (sao) 6g. Ngày 1 thang sắc uống 3 lần, uống trước khi ăn.

Công dụng: Điều hòa khí huyết, khai thông kinh lạc tiêu sưng tán kết. Dùng trong trường hợp bầu vú có khối sưng rắn đau, phát sốt.

Bài thuốc “Nhũ ung thang”: quất diệp 16g, xuyên khung 8g, trần bì 12g, qua lâu 12g, thanh bì 12g, bồ công anh 30g, đương quy vĩ 12g, lộ lộ thông 12g, cam thảo sống 6g, xích thược 8g, vương bất lưu hành 16g. Gia giảm: nếu sốt cao gia liên kiều 12g, kim ngân hoa 16g, hoàng cầm 8g, nếu có ung nhọt rắn chắc xuyên sơn giáp 6g, tạo thích giác 12g, hạ khô thảo 12g, Nếu do can khí uất trệ gia hương phụ 12g, xuyên luyện tử 12g. Ngày một thang sắc uống 3 lần, uống trước khi ăn, khi thuốc còn ấm.

Công dụng: Thanh nhiệt tiêu độc hóa ứ tán kết thông kinh lạc giảm đau. Dùng trong trường hợp bầu vú sưng đỏ, nóng rát, khối sưng rắn chắc, phát sốt, tâm phiền, miệng khát.

Bài thuốc “Qua lâu thang”: qua lâu cả bì và nhân 15g, thanh bì 3g, bồ công anh 30g, một dược 8g, bạch chỉ 12g, nhũ hương 4g, kim ngân hoa 16g, sinh cam thảo 6g, đương quy 10g, hồng hoa 6g. Nếu tắc tia sữa gia dương nhũ 12g, vương bất lưu hành 16g, tạo giác thích 16g. Nếu bệnh nhân có triệu chứng ố hàn gia phòng phong 12g, xuyên bối mẫu 10g, bỏ kim ngân hoa. Ngày 1 thang sắc uống 3 lần, uống trước khi ăn.

Bài thuốc “Tiêu ung phương”: sài hồ 10g, thiên quỳ tử 10g, kim ngân hoa 30g, vương bất lưu hành 16g, tử hoa địa đinh 30g, thanh bì 10g, quất hạch (sao) 15g, giáp châu (nướng) 10g, thiên hoa phấn 15g, bồ công anh 30g. Ngày 1 thang, khi sắc đổ 5 bát nước đổ thêm 50ml rượu trắng, sắc lấy 1bát rưỡi chia 3 lần uống sáng trưa tối, uống trước khi ăn cơm khi thuốc còn nóng.

Công dụng: Thanh nhiệt giải độc, tiêu sưng tán kết, trục ứ thông tia sữa.

Bài thuốc “Nhũ ung phương”: kim ngân hoa 20g, sinh hoàng kỳ 20g, tạo thích giác 16g, thông thảo 10g, xích thược 10g, bạch chỉ 10g, liên kiều 16g, qui vĩ 10g, cát cánh 10g, cam thảo 4g, hồng hoa 10g, lậu lô 10g xuyên sơn giáp(tán bột) 10 gam, bồ công anh 30g. Ngày một thang sắc uống 3 lần, uống trước khi ăn khi thuốc còn nóng.

Công dụng: Thanh nhiệt giải độc, lý khí trừ mủ. Dùng khi bầu vú sưng đau, sờ đã thấy mềm, mà nóng, đau từng cơn, đau nặng hơn về đêm.         

BS. Nguyễn Xuân