Suckhoedoisong.vn - Những mảng vôi hóa làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông gây tắc hẹp mạch máu, đặc biệt nếu tắc mạch vành gây nhồi máu cơ tim, đột quỵ.

Vôi hóa van tim là tình trạng các mảng canxi, mô mỡ và các khoáng chất dư thừa bám tại van. Điều này làm các van tim cứng và hẹp lại, đóng mở kém linh hoạt dẫn đến giảm lưu lượng máu đi nuôi cơ thể.

Có rất nhiều nguyên nhân gây bệnh vôi hóa van tim, một trong những nguyên nhân phổ biến là do sự lão hóa thông thường của van tim, vì thực tế tim là cơ quan hoạt động mạnh nhất trong cơ thể. Ngoài ra, di truyền và các bất thường van bẩm sinh sẽ làm cho các lá van trở nên cứng chắc về sau. Các nguyên nhân khác có thể ảnh hưởng đến bệnh vôi hóa van tim: thuốc lá, bệnh tiểu đường, bệnh thận mạn và gia tăng nồng độ cholesterol và triglyceride. Phần lớn các van tim vôi hóa do xơ vữa động mạch, đây là quá trình gây ra sự tắc nghẽn trong các động mạch tại tim cũng như các bộ phận khác trong cơ thể.

Tình trạng viêm nhiễm trên van tim cũng có khả năng ảnh hưởng đến tuần hoàn máu làm thúc đẩy quá trình vôi hóa. Bất chấp tất cả các nguyên nhân có khả năng bị vôi hóa van tim, cơ chế chính xác gây nên bệnh vẫn đang được nghiên cứu.

Các nguyên nhân khác gây vôi hóa van động mạch chủ, hoặc van dày cứng có thể là do sau xạ trị vùng ngực và bệnh lý van động mạch chủ hậu thấp.

Hình ảnh van tim bị vôi hóa.

Dấu hiệu phát hiện sớm bệnh

Ở giai đoạn đầu dấu hiệu bệnh thường mờ nhạt, vì thế rất khó phát hiện mà hầu như được chẩn đoán khi thăm khám định kỳ. Chỉ đến khi bệnh nặng hơn, các triệu chứng mới xuất hiện rầm rộ: đau thắt ngực, khó thở, đánh trống ngực, chóng mặt... Để phát hiện sớm tình trạng này, người bệnh không còn cách nào khác nên thăm khám chuyên khoa tim mạch định kỳ, đặc biệt những đối tượng có nguy cơ cao mắc phải bệnh này như: người bệnh tiểu đường, rối loạn mỡ máu, người cao tuổi...

Biến chứng của vôi hóa van tim

Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời bệnh vôi hóa van tim sẽ để lại những biến chứng: rối loạn nhịp tim: bệnh sẽ ảnh hưởng sự lưu thông máu ra vào tim, dẫn đến ứ trệ tuần hoàn, tim đập sẽ bất thường gây ra rối loạn nhịp tim; viêm nội tâm mạc nhiễm trùng van tim: là một bệnh nhiễm trùng của màng trong tim, có liên quan đến một trong các van tim. Trong trường hợp van bị vôi hóa, van tim này sẽ dễ bị nhiễm trùng hơn những van bình thường khác; phì đại tâm thất trái: vôi hóa van động mạch chủ mà ở mức độ nặng, lỗ van động mạch chủ bị thu sẽ làm cản trở một phần dòng máu từ tâm thất trái đến động mạch chủ, đòi hỏi tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu đi nuôi cơ thể, để lâu có thể dẫn đến phì đại tâm thất trái; suy tim: phì đại tâm thất trái là tiền đề dẫn đến suy tim.

Người bị vôi hóa van tim cần hạn chế tối đa thịt đỏ như thịt lợn, thịt bò.

Điều trị vôi hóa van tim thế nào?

Điều trị vôi hóa van tim dùng thuốc là chưa đủ, chế độ ăn uống, tập luyện có ảnh hưởng đáng kể đến kết quả điều trị.

Nhóm thuốc statin - thuốc hạ mỡ máu: nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng vôi hóa van tim là sự tích tụ cholesterol ở van tim; thuốc chẹn giao cảm: có thể sử dụng trong trường hợp nhịp nhanh do hẹp - hở van tim, suy tim nhưng chức năng tim còn bù; thuốc chống rối loạn nhịp; thuốc chống đông máu thường được sử dụng cho bệnh nhân đã có biến chứng rung nhĩ, buồng tim giãn… vì nguy cơ cao hình thành cục máu đông trong tim.

Điều trị vôi hóa van tim bằng phương pháp can thiệp phẫu thuật: nong mạch vành qua đường ống thông (qua da) để điều trị bệnh vôi hóa van tim; thay van bị lỗi qua da như: thay van động mạch chủ, thay van 2 lá; tách mép van: trong quá trình phẫu thuật sẽ sử dụng tay hoặc dụng cụ để tách mép van bị dính trong trường hợp vôi hóa van tim gây hẹp van. Ngày nay phương pháp này được thay thế bởi phương pháp nong van bằng bóng qua da;  sửa van: khâu hẹp vòng van, khâu lại các vết rách ở lá van, sửa dây chằng, cột cơ của van tim…; thay van tim được chỉ định trong trường hợp không thể thực hiện được kỹ thuật sửa van, hoặc tách mép van hay điều trị nội khoa không hiệu quả. Van mới này có thể là van sinh học hoặc van cơ học.     

Lời khuyên của bác sĩ

Với những người có van tim bị vôi hóa cần hạn chế tối đa các thực phẩm có chứa nhiều chất béo như mỡ động vật, các loại thịt đỏ như thịt lợn, thịt bò. Thay vào đó, bổ sung nhiều các loại rau, quả, tươi có chứa nhiều chất xơ hoà tan và hải sản như cá có nhiều omega-3 tốt cho tim mạch. Bên cạnh đó cần thường xuyên tập thể dục để tăng cường sức khỏe tim mạch. Tập thể thao sẽ giúp bạn tránh được quá trình tích tụ mỡ của cơ thể, vốn được xem là một trong những nguyên nhân gây vôi hóa van tim. Ngoài ra, làm tăng cường lượng máu tới tim, giúp tim hoạt động hiệu quả.

BS. Quang Anh