Suckhoedoisong.vn - Nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng cách, tổn thương vùng xương khớp và cơ vai do chấn thương có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng gây ảnh hưởng chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Là một loại chấn thương thường gặp, chấn thương vai có thể xảy ra do tai nạn sinh hoạt như: bị té ngã, tai nạn, tập luyện thể thao, mang vác vật nặng... Chấn thương tại vùng vai còn gặp ở những người cử động vai liên tục, thực hiện động tác lặp đi lặp lại nhiều lần.

Một số chấn thương thường gặp ở vai

Trật khớp vai: Đây là chấn thương vùng vai rất thường gặp. Trật khớp cùng vai - đòn xảy ra khi đầu ngoài xương đòn bị bật ra khỏi vị trí tiếp khớp bình thường với mỏm cùng vai, thường do cơ chế ngã đập vào nền cứng hoặc chống tay.

Khi bị trật khớp vùng vai, người bệnh cảm thấy đau dữ dội, sưng/bầm tím vùng vai, có thể lan xuống cánh tay. Đồng thời, khớp vai không di chuyển được như bình thường. Nếu trật khớp nặng, xung quanh vùng khớp tổn thương sẽ bị biến dạng, có thể nhìn thấy bằng mắt thường.

Tổn thương sụn viền khớp vai: Là một trong các chấn thương thể thao thường gặp.  Tổn thương sụn viền khớp vai gồm 2 tổn thương chính là tổn thương sụn viền trên và tổn thương sụn viền trước. Sụn viền có thể bị tổn thương do các chấn thương ở khớp vai hay thoái hóa theo tuổi tác. Khi bị tổn thương, triệu chứng của tổn thương sụn viền tương tự như các chấn thương ở khớp, xương vai khác. Người bệnh sẽ cảm thấy đau, có thể dữ dội hoặc ê ẩm tùy mức độ tổn thương và  lan xuống vùng cánh tay/cẳng tay, giảm vận động, khớp vai phát tiếng lạo xạo khi cử động vai.

Gãy xương đòn: Là một loại chấn thương bả vai thường thấy. Khi bị va đập vào vai hay khi bị ngã thì rất dễ dẫn tới gãy xương đòn. Việc gãy xương đòn sẽ gây nguy hiểm cũng như biến chứng nếu không chữa trị đúng cách. Các vị trí gãy phổ biến nhất ở vùng xương đòn rồi đến đầu trên xương cánh tay. Khi gãy xương, sẽ cảm nhận đau nhức dữ dội, đồng thời có dấu hiệu bầm tím xung quanh vùng chấn thương. Nếu xương đòn bị gãy, vai có thể chảy sệ và không thể nhấc cánh tay lên.

Hình ảnh gãy xương đòn, đầu xương gãy chồi lên dưới da.

Cần làm gì khi bị chấn thương?

Khi xảy ra bất kỳ tai nạn nào trong sinh hoạt, hoặc hoạt động thể thao có triệu chứng chấn thương ở vai, cần xem xét vai của mình có thể cử động cánh tay bình thường không, vai cứng, đau, hoặc không đủ vững chắc để thực hiện các hoạt động hàng ngày không... Nếu ở mức độ nhẹ, cần  nghỉ ngơi và chườm lạnh vùng bị thương trong vài ngày, nếu tình trạng không thuyên giảm cần đến gặp bác sĩ để có hướng xử trí phù hợp.

Nếu ngoài các biểu hiện đau, khó chịu, cử động khó... có thêm những biểu hiện đi kèm như: khớp vai trông như bị biến dạng; không thể sử dụng vai trong mọi hoạt động dù là đơn giản nhất; đau dữ dội vùng vai; vai bị sưng đột ngột; cánh tay hoặc bàn tay bị yếu, tê cứng... thì có thể tổn thương đã ở mức độ nghiêm trọng hơn nên cần đến gặp bác sĩ ngay.

Lời khuyên thầy thuốc

Muốn phòng ngừa chấn thương, cần lưu ý hàng ngày không làm việc quá sức và nghỉ ngơi đúng cách. Chẳng hạn: đứng lên đi lại sau mỗi 1 giờ nếu làm việc trong văn phòng, chọn ghế làm việc có điểm tựa lưng tốt, massage vùng cổ vai gáy nếu vùng này có dấu hiệu đau nhức, mỏi, sưng...

Nâng vật nặng ở tư thế đúng: Đối mặt với vật cần nâng, giữ thẳng lưng và uốn cong đầu gối để sử dụng sức mạnh của chân thay vì dồn ép lên vai. Khi với vật nặng ở trên cao quá đầu, hãy sử dụng ghế hoặc thang.

Duy trì lối sống, sinh hoạt lành mạnh bằng cách tuân thủ chế độ ăn uống khoa học và tập thể dục thường xuyên. Việc tiêu thụ thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất sẽ giữ cho xương khớp khỏe mạnh, dẻo dai để hạn chế chấn thương. Trong khi đó, tập thể dục thường xuyên là cách rèn luyện khớp và cơ bắp.

Khi luyện tập thể thao, cần khởi động trước khi tập luyện. Việc không khởi động cẩn thận chính là nguyên nhân dẫn đến các chấn thương vai khi chơi thể thao. Không chỉ vậy, bỏ qua các bài tập khởi động còn khiến các khớp vai đau nhức, làm giảm hiệu suất khi chơi thể thao.

Nếu không thực hiện bất kỳ hoạt động thể chất nào trong một thời gian dài, hãy bắt đầu từ từ, sau đó tăng dần cường độ và thời gian tập luyện. Tránh tập luyện với cường độ cao đột ngột vì dễ dẫn đến chấn thương. Tập đúng kỹ thuật đối với các bài tập nặng. Nếu cần, hãy nhờ đến sự trợ giúp của huấn luyện viên...      

BS. Nguyễn Vũ Nam