Khi nghĩ về “những căn bệnh tử thần”, sẽ là dịch bệnh truyền nhiễm. Nhưng có tới 68% các ca tử vong liên quan đến những bệnh mãn tính không lây nhiễm.

Bệnh động mạch vành

Căn bệnh giết người nhiều nhất cho con người thời hiện đại chính là bệnh động mạch vành hay còn có tên khác là bệnh vữa xơ động mạch (IHD). Ngày nay khoa học phát triển cùng việc cải  thiện chế độ chăm sóc cũng như thuốc men và sự hiểu biết của bệnh nhân về nguyên nhân cũng như triệu chứng của bệnh… mà tỷ lệ tử vong do IHD đã giảm bớt. Mặc dù vậy, đây là căn bệnh vẫn giữ nguyên vị trí số 1 gây tử vong cho nhân loại. Bệnh IHD có thể tránh được bằng việc duy trì một lối sống lành mạnh, giúp cho quả tim mạnh khỏe.

Để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh IHD, hãy làm theo các bước: thường xuyên tập thể dục; duy trì thể trọng ổn định; ăn uống cân bằng với đồ ăn ít thành phần natri (muối), ăn thật nhiều rau và trái cây tươi; tuyệt đối không hút thuốc; hạn chế tối đa uống rượu.

Hình ảnh động mạch bị tắc nghẽn

Đau thắt ngực -  triệu chứng điển hình của bệnh động mạch vành

Đột quỵ não

Chứng đột quỵ não sẽ xảy ra khi một động mạch ở não bị tắc nghẽn hoặc bị vỡ. Não của bệnh nhân khi đó sẽ rơi vào tình trạng thiếu oxy và các tế bào não bắt đầu chết dần chỉ trong vòng vài phút. Các triệu chứng của đột quỵ não bao gồm cảm giác tê tại một số phần trong cơ thể, yếu vận động, nhìn kém và lú lẫn… Đột quỵ não có thể được phục hồi sau điều trị. Tuy nhiên nếu không được điều trị sớm trong thời gian vàng (trong 6 tiếng tính từ khi có triệu chứng đột quỵ, được điều  trị càng sớm càng tốt) đúng cách thì sẽ khiến cơ thể bị tàn tật lâu dài, thậm chí tử vong.

Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) thì trong khi 93% số người biết được rằng cảm giác tê cơ thể là một dấu hiệu của chứng đột quỵ não, thì chỉ có 38% nhận biết rõ các triệu chứng khác của đột quỵ. Vì lẽ đó, đột quỵ não thường không được đưa đi cấp cứu kịp thời là căn nguyên gây nên các khuyết tật dài hạn. Những yếu tố làm tăng bệnh đột quỵ não bao gồm: tăng huyết áp, tiền sử gia đình có người bị đột quỵ, hút thuốc lá, bệnh đái tháo đường, chứng phình động mạch não hoặc dị dạng động/tĩnh mạch não…

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ đột quỵ có thể được giảm bớt thông qua chăm sóc phòng ngừa, dùng thuốc và thay đổi lối sống. Nhìn chung, các thói quen lành mạnh sẽ làm giảm hẳn nguy cơ, như: kiểm soát chứng tăng huyết áp; tập thể dục thường xuyên; ăn thức ăn ít natri (muối); tránh hút thuốc; uống rượu có chừng mực. 

Nhiễm trùng đường hô hấp dưới

Cúm, viêm phế quản, lao và viêm phổi là những nguồn căn bản gây nhiễm trùng cho phổi. Các loại virus và vi khuẩn độc xâm nhập đường thở gây nên các triệu chứng điển hình của bệnh như ho, khó thở hoặc tức/thắt ngực, hoặc thở khò khè. Nếu không được điều trị, chứng nhiễm trùng đường hô hấp dưới có thể dẫn đến tử vong. Để tránh nhiễm trùng hô hấp, nên thường xuyên chủng ngừa cúm hàng năm. Tránh lây lan hay tiếp xúc với vi khuẩn độc bằng cách rửa tay thường xuyên, đặc biệt phải rửa sạch tay trước khi ăn và hạn chế chạm tay vào mặt. Nếu bị nhiễm trùng, hãy ở yên tại nhà càng nhiều càng tốt để tránh bản thân lây thêm bệnh cho nhiều người khác, cũng như có thêm nhiều thời gian để nghỉ ngơi cho khỏe bệnh.

Virus tấn công đường hô hấp gây bệnh phổi có thể dẫn tới tử vong

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)

Bệnh này khiến cho bệnh nhân rơi vào tình trạng khó thở trong suốt một thời gian dài. Các bệnh khí phế thũng và viêm phế quản mãn tính là một trong những dạng bệnh COPD tiến triển phổ biến nhất. Theo một ước tính của WHO, có ít nhất 64 triệu người trên thế giới đang sống chung với các bệnh về phổi. Những nguy cơ dẫn đến mắc bệnh COPD bao gồm: hút thuốc hay phơi nhiễm với thuốc lá, phơi nhiễm với các chất gây kích thích phổi như các loại khói hóa chất, có tiền sử về nhiễm trùng đường hô hấp lúc còn nhỏ, gia đình có tiền sử mắc bệnh COPD.

Sự phát triển của bệnh COPD có thể được chặn lại thông qua dùng thuốc, điều trị nhanh chóng sẽ làm tăng cơ hội khỏe bệnh. Có thể dự phòng bệnh COPD khi từ bỏ thuốc lá (đặc biệt là thuốc đã hết hạn) và các chất kích thích phổi khác.

Các bệnh ung thư đường hô hấp

Bao gồm các dạng ung thư phế quản, khí quản, phổi và thanh quản. Những yếu tố có thể dẫn đến ung thư hô hấp, bao gồm: hút thuốc đã hết hạn; hít phải các hạt độc hại, rêu mốc trong nhà cùng các chất độc môi trường khác. Các báo cáo nghiên cứu ngay từ năm 2015 về ung thư đường hô hấp đã cho thấy có tới 4 triệu người tử vong hàng năm từ căn bệnh này.

Cách thức phòng ngừa bệnh ung thư đường hô hấp là ngừng hút thuốc hoặc bỏ ngay ý định hút thuốc. Cũng nên giảm thiểu việc tiếp xúc với môi trường độc hại. Dùng máy lọc không khí tại nhà và cơ quan công sở, đeo khẩu trang khi đi ngoài đường nhất là đến những nơi có chất lượng không khí xấu. Phát hiện bệnh sớm bệnh ở đường là quy tắc vàng để ngăn ngừa ung thư.